SPIS TREŚCI:
Po wydaniu korzystnego dla kredytobiorców jako strony umowy kredytu indeksowanego do waluty CHF wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Państwa Dziubak, Banki próbowały wykazać, że orzeczenie to nie jest wiążące dla polskich sądów. Podnoszono również, że z samego wyroku Trybunału nie wynika możliwość stwierdzenia nieważności umów kredytu waloryzowanych kursem CHF.
Tymczasem polskie sądy podzieliły stanowisko Trybunału Sprawiedliwości UE, stwierdzając w kolejnych orzeczeniach nieważność kwestionowanych przez tzw. frankowiczów umów kredytu hipotecznego.
W dniu 3 stycznia 2020 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wydał wyrok w sprawie, w której uprzednio zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem między innymi o możliwość stwierdzenia nieważności umowy kredytu hipotecznego indeksowanego kursem CHF. W orzeczeniu tym Sąd Okręgowy stwierdził, że umowa jest w całości nieważna.
Sąd nie miał wątpliwości, że umowa zawierała niedozwolone klauzule. Zwrócił uwagę zarówno na wadliwość samego mechanizmu indeksacji jak i zasad ustalania przez Bank kursu walut w oparciu o bankową tabelę.
Co więcej, Sąd Okręgowy uznał, iż Bank przeniósł całe ryzyko związane ze zmiennością kursu walut na kredytobiorców, a w samej umowie brak było postanowień ograniczających to ryzyko. Zauważył również, że Bank jako profesjonalista posiadał nieporównywalną przewagę w zakresie wiedzy o ryzyku związanym ze zmiennością waluty, podkreślając przy tym słabszą pozycję konsumentów.
Finalnie Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdził, odwołując się do wydanego w październiku 2019 r. orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, że po wyeliminowaniu z umowy abuzywnych postanowień, umowa ta nie może być w dalszym ciągu wykonywana, co skutkowało stwierdzeniem nieważności umowy kredytu.
Warto podkreślić, że nie jest to odosobniony wyrok. Po korzystnym dla frankowiczów orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nieważność umowy kredytu hipotecznego indeksowanego kursem CHF stwierdził między innymi Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 23 października 2019 r., w sprawie o sygnaturze V ACa 567/18, Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 13 listopada 2019 r., w sprawie o sygnaturze I ACa 268/19 oraz w sprawie o sygnaturze I Aca 674/18. Wszystkie wskazane postępowania są prawomocnie zakończone.
2. Skutki stwierdzenia nieważności umowy kredytu hipotecznego dla kredytobiorcy
Po stwierdzeniu nieważności umowy kredytu hipotecznego pojawia się pytanie, w jaki sposób powinny rozliczyć się strony umowy – Bank i kredytobiorcy. Jest to szczególna sytuacja, bowiem po stwierdzeniu nieważności umowy kredytu możemy mieć podstawy do stwierdzenia bezpodstawnego wzbogacenia po obu stronach.Kredytobiorca powinien zwrócić otrzymaną kwotę kredytu dla Banku, jednakże bez odsetek i dodatkowych kosztów, natomiast Bank powinien zwrócić kredytobiorcy wszelkie wpłacone przez kredytobiorcę na rzecz Banku raty kapitałowo-odsetkowe oraz inne opłaty i składki.
Dodatkową korzyścią dla kredytobiorcy jest w tym przypadku upadek stosowanego przez Banki zabezpieczenia w postaci hipoteki, ustanowionej zazwyczaj na nabywanej przez kredytobiorcę nieruchomości.
W zależności od tego, czy w chwili wystąpienia na drogę postępowania sądowego roszczenie kredytobiorcy przewyższa, czy też jeszcze nie przekracza otrzymanej od Banku w chwili zawarcia umowy kwoty kredytu, odmiennie będą kształtować się wzajemne rozliczenia stron. Wymaga to indywidualnej interpretacji i analizy danej umowy kredytu. Ponadto, w zależności od daty zawarcia umowy możliwym jest podniesienie wobec Banku zarzutu przedawnienia, co skutkuje finalnie tym, że Bank nie będzie mógł skutecznie dochodzić od kredytobiorców zwrotu wypłaconej kwoty kredytu.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE otworzył kredytobiorcom drogę do skutecznego występowania na drogę sądową przeciwko Bankom, co potwierdza zacytowane powyżej orzecznictwo polskich sądów. Jednakże nadal są to postępowania wymagające znajomości specyfiki kredytów walutowych.
Adwokat Justyna Michalak-Królicka posiada doświadczenie procesowe w sprawach o stwierdzenie nieważności umów kredytów indeksowanych oraz denominowanych kursem franka szwajcarskiego. Dlatego zachęcamy do korzystania w takich sytuacjach z usług JMK Kancelarii Adwokackiej. Kontakt pocztą e-mail: kancelaria@jmkadwokat.pl lub telefonicznie +48570950415.
