Co zmieni wejście w życie projektowanych przepisów ustawy Prawo komunikacji elektronicznej będących kompleksową reformą regulacji telekomunikacyjnych? Czy zmiany te są niezbędne i jak wpłyną na wykonywanie gospodarczej działalności telekomunikacyjnej? Na te i więcej pytań odpowiadam w poniższym tekście opublikowanym w kwartalniku ABI Expert, opisującym prawne i techniczne aspekty ochrony danych i informacji.http://www.abi-expert.pl/wydania/stycze-marzec2021/art,2843,implementacja-ekle-do-polskiego-porzadku-prawnego.html
Dyrektywa ustanawiająca Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej nałożyła obowiązek wdrożenia jej uregulowań do krajowych porządków prawnych państw członkowskich Unii Europejskiej w terminie do 21 grudnia 2020 r. Obowiązująca nadal ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (dalej: pt) zostanie zastąpiona Prawem komunikacji elektronicznej (dalej: pke), które w swoich założeniach ma stanowić kompleksową reformę regulacji telekomunikacyjnych. Uchylenie przepisów dotychczasowej ustawy pt nowym aktem prawnym uzasadniane jest zakresem i liczbą zmian, a także koniecznością uporządkowania i niejednokrotnie uproszczenia dotychczas funkcjonujących przepisów z zakresu pt. Opracowanie nowej ustawy pke zakłada m.in. uregulowanie kwestii wykonywania działalności polegającej na dostarczaniu sieci łączności elektronicznej oraz świadczeniu usług łączności elektronicznej, co rozszerza dotychczasowe postanowienia dotyczące wykonywania działalności gospodarczej telekomunikacyjnej.
Pakiet dyrektyw łączności elektronicznej z 2002 r., na który składają się dyrektywa 2002/19/WE o dostępie, dyrektywa 2002/20/WE o zezwoleniach, dyrektywa ramowa 2002/21/WE oraz dyrektywa 2002/22/WE o usłudze powszechnej, został uchylony 21 grudnia 2020 r. na mocy art. 125 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiającej Europejski kodeks łączności elektronicznej (dalej: EKŁE). Komisja Europejska uzasadniła modyfikację celów polityki regulacyjnej zawartych w EKŁE m.in. koniecznością promowania inwestycji w szybkie sieci szerokopasmowe, potrzebą ustanowienia warunków funkcjonowania prawdziwego jednolitego rynku wewnętrznego (umożliwiającego efektywnym operatorom sieci i dostawcom usług osiągnięcie korzyści skali), jak też zapewnienia skuteczniejszych ram instytucjonalnych dla regulacji rynku.
Jednym z głównych założeń EKŁE jest też zmodernizowanie zakresu regulacji łączności elektronicznej przez przyjęcie nowych definicji sieci i usług łączności elektronicznej. Do zakresu usług łączności elektronicznej zgodnie z EKŁE wchodzą trzy podstawowe kategorie usług świadczonych za pośrednictwem sieci łączności elekronicznej:
Wykonywanie działalności gospodarczej telekomunikacyjnej w Polsce uregulowane jest przepisami pt. Odnośnie do wykonywania tej działalności przepisy EKŁE wzorem poprzedniego pakietu dyrektyw z 2002 r. wyłączają obowiązek uzyskania decyzji administracyjnej uprawniającej do prowadzenia działalności telekomunikacyjnej przed jej rozpoczęciem. Zgodnie z założeniami EKŁE system zezwoleń stosowany przez państwa członkowskie powinien być jak najmniej restrykcyjny. Ogólne zezwolenie na sieci i usługi łączności elektronicznej powinno umożliwiać przedsiębiorcom dostarczanie sieci i świadczenie usług telekomunikacyjnych, a także sprzyjać rozwojowi nowych usług i sieci, przy ograniczeniu wszelkich wymogów proceduralnych jedynie do wymogu zgłoszenia deklaratywnego o zamiarze rozpoczęcia działalności telekomunikacyjnej wraz z krótką informacją o podejmowanej działalności, która umożliwia organowi regulacyjnemu prowadzenie rejestru podmiotów prowadzących działalność telekomunikacyjną.
Zgodnie z art. 12 ust. 3 EKŁE jeżeli państwo członkowskie uzna wymóg zgłoszenia za uzasadniony w odniesieniu do przedsiębiorstw podlegających ogólnemu zezwoleniu, dane państwo członkowskie może wymagać od takich przedsiębiorstw wyłącznie dokonania zgłoszenia krajowemu organowi regulacyjnemu lub innemu właściwemu organowi. Państwo członkowskie nie może od takich przedsiębiorstw wymagać uzyskania jednoznacznej decyzji lub innego aktu administracyjnego od organu regulacyjnego lub jakiegokolwiek innego organu przed rozpoczęciem wykonywania uprawnień wynikających z ogólnego zezwolenia. Po dokonaniu zgłoszenia, jeżeli było ono wymagane, przedsiębiorstwo może rozpocząć działalność z zastrzeżeniem, w razie potrzeby, przepisów dotyczących praw użytkowania przewidzianych w dyrektywie EKŁE.
Minister Cyfryzacji przygotował projekt ustawy Prawo komunikacji elektronicznej (https://legislacja.gov.pl/projekt [dostęp: 08.01.2021]), który w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiającą Europejski kodeks łączności elektronicznej. Projekt ten znajduje się w fazie opiniowania rządowego procesu legislacyjnego. Jako przyczynę wprowadzenia rozwiązań zawartych w projekcie Minister Cyfryzacji wskazał konieczność zastąpienia pt przez nową ustawę – pke. Ustawa ta będzie stanowiła ramy regulacyjne dla komunikacji elektronicznej w Polsce.
EKŁE powinien zostać kompleksowo implementowany do polskiego porządku prawnego w terminie do 21 grudnia 2020 r., co się jednak nie stało. Wdrożenie EKŁE nastąpi przez przyjęcie dwóch aktów prawnych:
Istotą rozwiązań ujętych w projekcie pke jest objęcie jej zakresem całokształtu regulacji z zakresu komunikacji elektronicznej, w tym zasad wykonywania gospodarczej działalności w obszarze komunikacji elektronicznej, wpisów do właściwych rejestrów oraz uregulowanie zasad prowadzenia postępowań przed Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej (dalej: Prezes UKE). Ponadto pke będzie regulować:
Nowe przepisy pke obejmą ponadto swymi uregulowaniami zagadnienia związane z dostępem, obowiązki regulacyjne przedsiębiorców oraz kwestie odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi komunikacji elektronicznej. Celem projektowanej ustawy pke jest uwzględnienie nowych realiów rynkowych, w których świadczenie usług łączności nie musi już być powiązane z dostarczaniem sieci, a także uwzględnienie w regulacjach innych podmiotów niż tradycyjni przedsiębiorcy telekomunikacyjni. Takim podmiotem zdefiniowanym w pke będzie dostawca usług komunikacji interpersonalnej niewykorzystującej numerów, czyli dostawca usług komunikacji w internecie, które umożliwiają bezpośrednią wymianę informacji między skończoną liczbą osób. Tym samym regulacji będzie podlegał nowy podmiot – przedsiębiorca komunikacji elektronicznej. Projekt pke zakłada zastąpienie swoimi regulacjami obecnie obowiązującego pt, a zatem ujmuje kwestie już w pt uregulowane, ale niestanowiące zarazem implementacji EKŁE. Należy tu wskazać m.in. na przepisy dotyczące tajemnicy komunikacji elektronicznej.
Autorka jest adwokatem prowadzącym od 2006 r. indywidualną praktykę w ramach JMK Kancelarii Adwokackiej we Wrocławiu (jmkadwokat.pl), doktorantka Uczelni Łazarskiego ze specjalizacją w zakresie prawa telekomunikacyjnego, członek Instytutu Prawa Nowych Technologii Uczelni Łazarskiego.
